Patron roku 2021-Cyprian Kamil Norwid.

Poznajmy wybitnego twórcę romantycznego, to poeta, prozaik, dramatopisarz, rzeźbiarz, malarz i rysownik. Urodzony 24 września 1821 roku w miejscowości Laskowo-Głuchy, zmarł 23 maja 1883 roku w Paryżu.

Młodość spędził w Warszawie, studiował malarstwo. W 1842 wyjechał do Niemiec, a następnie do Włoch, gdzie kontynuował studia plastyczne. W 1846 w Berlinie został aresztowany i uwięziony z powodów politycznych, na krótko wprawdzie, ale to prawdopodobnie zapoczątkowało kłopoty ze zdrowiem (wzrokiem i słuchem), bo przeszedł nie leczone zapalenie uszu. Z Berlina wyjechał do Brukseli, gdzie dobrowolnie przyjął status emigranta. W Rzymie przebywał a w 1849 w Paryżu, 

Zawód miłosny i brak środków do życia spowodowały, że szukał szczęścia w Nowym Jorku. Kochał bez wzajemności  słynną piękność-Marię Kalergis. Próbował - mało skutecznie - utrzymywać się z rzeźby i rysunku. W 1854 powrócił do Paryża na stałe. W środowisku artystycznym znany był głównie jako deklamator, rysownik i rytownik. Ciągłe kłopoty finansowe i pogłębiająca się głuchota spowodowały, że w 1877 zamieszkał w Zakładzie św. Kazimierza, przytułku dla ubogich polskich weteranów i sierot, gdzie spędził resztę życia. Pochowany został na cmentarzu w Ivry, niedaleko Zakładu. W 1888 zwłoki zostały przeniesione na polski cmentarz w Mortmorency i pogrzebane w zbiorowej mogile.

Ciekawostki:

• Poezja była tak nowatorska, że wyprzedzała epokę, w której była pisana, więc miała nieprzychylne recenzje krytyków. Głosił pochwałę codzienności i konkretu, przez które jednak przeglądała rzeczywistość sakralna.
  
  
• Matka wywodziła się z linii królewskiej rodziny Sobieskich. Miał 3 braci i siostrę. Osieroceni byli niestety w dzieciństwie i tułali się po krewnych.
• Na chrzcie świętym otrzymał 4 imiona: Cyprian, Ksawery, Gerard, Walenty, natomiast imię Kamili obrał sobie przy bierzmowaniu w 1845 roku na pamiątkę narzeczonej Kamili, która z nim zerwała, doprowadzając do do depresji.
• Budował program rozwoju i unowocześniania społeczeństwa, lecz działania te miały być wypełnianiem planu bożego.
• Sztukę nazywał pracą, ale ta konkretna, często fizyczna wręcz praca pozostawała w mistycznym związku z Logosem - wcielonym słowem Boga.
• Jego poezja jest trudna, intelektualna, aforystyczna, pozbawiona opisowości i melodyjności typowej poezji romantycznej. Operuje skrótem, szczegółem, wielopiętrową metaforą, podkreśla puentę.
• Do najważniejszych poematów Norwida należą Promethidion, Quidam i Rzecz o wolności słowa.
•  Norwid podkreśla szczególne znaczenie sztuk plastycznych, które związane są z pracą, w tym także sztuki użytkowej, która wprowadza piękno do codziennego życia zwykłych ludzi.
• W latach 1865-66 stworzył Norwid cykl swoich najpiękniejszych wierszy "Vade-mecum" zawierający m.in. takie arcydzieła, jak Bema pamięci żałobny rapsod i Fortepian Chopina. Pierwszy jest hołdem złożonym bohaterowi powstania listopadowego i Wiosny Ludów. Drugi wiersz powstał po dewastacji pałacu Zamoyskich, kiedy to wyrzucono na bruk fortepian, na którym grywał Chopin. Utwór zawiera refleksję nad wielkością sztuki, która realizuje w świecie boski pierwiastek dobra.

• Norwid był również mistrzem XIX-wiecznej nowelistyki. Jego liczne utwory cechuje zwartość, precyzja języka, umiejętność zbudowania uogólnienia przez szczegół, epizod, przedmiot. Arcydziełem prozy poetyckiej są Czarne kwiaty i Białe kwiaty. "Czarne kwiaty" w lapidarnej formie relacjonują ostatnie spotkania ze Stefanem Witwickim, Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem i Paulem Delarochem. Te przedśmiertne portrety weszły na stałe do kultury polskiej. "Białe Kwiaty" są dziennikiem zdarzeń, wykładnią norwidowskiej teorii ciszy, nieobecności, niepatetycznej tragiczności.

• Norwid jest autorem wielu dramatów, które cechuje finezja dialogu, bogactwo postaci, trafność rekwizytu. Łączy w nich  realistyczne elementy z alegorią, tragedią i groteską. Do najbardziej znanych należą Za kulisami, Kleopatra i Cezar i Pierścień wielkiej damy. źródło: https://culture.pl/pl/tworca/cyprian-norwid

• Pomagał braciom, którzy znaleźli się w ciężkiej sytuacji materialnej, chociaż sam rzadko zarabiał pieniądze. Miał trudności z wydawaniem swych utworów, które były nierozumiane i krytykowane.
• Osłabiony przez chorowanie na gruźlicę poznał wybitna pisarkę-Marię Sadowską, którą obdarza gorącą miłością. Niestety znów nieszczęśliwie, bo była mężatką.
• Jedyną ostoja poety był książę Marceli Lubomirski.
• Pod koniec życia w przytułku dla ubogich nie widywał się z nikim, nawet wieczerzę wigilijną spożył samotnie w swej maleńkiej celi.
• Dopiero w 1897 roku Zenon Przesmycki, poeta i krytyk warszawski natknął się w Wiedniu na wydanie poezji Norwida, które zrobiło na nim ogromne wrażenie. Był to początek uznania a nawet fascynacji twórczością wcześniej niedocenianego poety.
  
  źródło: Borkowska J., Gałczyńska E., Garczyk Z., Szczepańska E.:"O poetach i pisarzach inaczej", Płock, 2001.
  
  Zebrałam dla Was najciekawsze  informacje o patronie roku 2021. Uwielbiam naszych polskich romantyków, więc pisałam z przyjemnością. Dla ósmoklasistów i zainteresowanych wklejam poniżej jeszcze link, by wysłuchali utworów poetyckich  w wykonaniu Czesława Niemena. 
  
  

https://www.youtube.com/watch?v=FFNxAfy6dbY

                                                                                                                                 Małgorzata Knafel

Źródło ciekawostek:
Borkowska J., Gałczyńska E., Garczyk Z., Szczepańska E.:"O poetach i pisarzach inaczej", Płock 2001.